Sadberk Hanım Müzesi, Sarıyer, İstanbul’un Sarıyer ilçesindeki Büyükdere semtinde bir müzedir.[1]
Koleksiyoner Sadberk Koç’un kişisel koleksiyonunu sergilemek üzere Vehbi Koç Vakfı bünyesinde oluşturulan bir fonla 1974 yılında kuruldu. Türkiye’nin ilk özel müzesidir.
Müzede sergilenen başlıca eserler; MÖ 6. binyıl ile Bizans dönemi sonlarına kadar Anadolu’da yaşamış uygarlıklara ait arkeolojik eser koleksiyonu, İslam eserleri, Osmanlı dönemi kıyafetleri, 15.-17. yüzyıl İznik çini ve seramikleri koleksiyonudur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sadberk Hanım Müzesi, Vehbi Koç Vakfı tarafından kuruldu ve Büyükdere’deki restore edilen Azeryan Yalısı’nda 14 Ekim 1980 tarihinde ziyarete açıldı. Müze, vakfın kurucusu Vehbi Koç’un eşi koleksiyoner Sadberk Koç’un 3500 eserden oluşan geleneksel el işleri koleksiyonunu korumak ve sergilemek üzere kuruldu.
Gençlik yıllarından itibaren eser biriktiren Sadberk Hanım, topladığı eserlerin bir müzede sergilenmesi için yaşarken emek harcamıştı. Müze kurma arzusu ölümünden yedi yıl sonra ailesi tarafından gerçekleştirilebildi.[2]
Müzenin kuruluşu öncesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri ile Koç ailesi özel kişilerin de müze kurabilmesine olanak sağlayan yasanın çıkarılması için bir çalışma yürüttü ve böylece bir özel müze yönetmeliği hazırlandı.[3]
1983 yılında Hüseyin Kocabaş’ın sikke ve arkeolojik eserler koleksiyonunun satın alınması ile müze küçük bir arkeoloji müzesi haline geldi. Azeryan Yalısı’nın yanındaki bina restore edilerek “Sevgi Gönül Binası” adıyla müzeye katıldı ve arkeolojik eser koleksiyonu Sevgi Gönül Binası’nda sergilenmeye başladı.[4] Müze, bu restorasyon süreci nedeniyle 1988 yılında “Koruma” kategorisinde Europa Nostra ödülüne değer görüldü.[5]
Müzenin koleksiyonları hibeler ve satın alma yoluyla sürekli genişledi ve eser sayısı 20bine ulaştı. “Çok geniş bir sahadaki zengin koleksiyonlarıyla ve sahip olduğu restorasyon ve konservasyon atölyesiyle gerçekleştirdiği çağdaş müzecilik uygulamaları” sebebiyle 2023 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Özel Ödülü’ne layık görüldü.[
